بررسی ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss.

جنس Salvia، متعلق به تیره نعناع، در ایران 58 گونه دارد که 17 گونه آن انحصاری ایران است. هدف از این مطالعه، مقایسه ترکیب‌های شیمیایی اسانس برگ، گل، ساقه و ریشه Salvia macilenta Boiss. بود. این گیاه در اردیبهشت ماه 1391 از مسیر جاده بم- جیرفت، منطقه جبالبارز واقع در استان کرمان جمع‌آوری شد و از اندام‌های مختلف آن به‌طور جداگانه به روش تقطیر با آب، اسانس‌گیری بعمل آمد. ترکیب‌های تشکیل‌دهنده روغن‌های اسانسی با استفاده از دستگاه‌های کروماتوگراف گازی (GC) و کروماتوگراف گازی متصل به طیف‌سنج جرمی (GC/MS) شناسایی شدند. در اسانس برگ، 46 ترکیب شناسایی شد که 7/99% اسانس را تشکیل می‌دادند. آلفا-پینن (4/36%)، بتا-پینن (6/7%)، بورنئول (4/5%) و بتا-کاریوفیلن (1/5%) ترکیب‌های اصلی اسانس بودند. همچنین، اسانس گل 26 ترکیب داشت که 100% آن را شامل می‌شد. آلفا-پینن (1/45%)، بتا-پینن (5/10%)، کامفن (8/8%) و لیمونن (8/6%) اجزای عمده اسانس بودند. در اسانس ساقه، 18 ترکیب شناسایی شد که 5/97% آن را تشکیل می‌دادند. ترکیب‌های اصلی، آلفا-پینن (1/25%)، بورنیل استات (8/16%)، بتا-اودسمول (6/8%) و بورنئول (1/8%) بودند. از طرف دیگر، از بین 10 ترکیب شناسایی شده در اسانس ریشه که 2/88% آن را تشکیل می‌دادند، ویریدیفلورول (1/18%)، بتا-اودسمول (4/16%)، ترانس-فروژینول (8/15%) و دی‌بوتیل فتالات (6/10%) ترکیب‌های عمده بودند. در نتیجه، روغن‌های اسانسی برگ، گل و ساقه S. macilenta غنی از منوترپن‌ها بوده و آلفا-پینن، ترکیب شاخص اندام‌های مذکور، در اسانس ریشه وجود نداشت.